Τέσσερις ασθένειες ευημερίας εμφανίζονται συχνά ταυτόχρονα στο μεταβολικό σύνδρομο: παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση, διαταραχή μεταβολισμού των λιπιδίων και σακχαρώδης διαβήτης. Καθεμία εξ αυτών αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο. Η θεραπεία στοχεύει να βοηθήσει τους ασθενείς να χάσουν βάρος και να ομαλοποιήσουν το μεταβολισμό των λιπιδίων και των υδατανθράκων και την αρτηριακή πίεση. Εκτός από την άσκηση, οι γιατροί συνταγογραφούν μια υγιεινή διατροφή με χαμηλές θερμίδες. Συχνά απαιτείται φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως σαφές τι επιπτώσεις έχει η διατροφή στο μικροβίωμα, το ανοσοποιητικό σύστημα και την υγεία.

Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τη Δρ. Sofia Forslund και τον καθηγητή Dominik N. Müller από το Max Delbrück Center for Molecular Medicine in the Helmholtz Association (MDC) και το Experimental and Clinical Research Center (ECRC) εξέτασαν την επίδραση που έχει μια αλλαγή διατροφής σε άτομα με μεταβολικό σύνδρομο. “Η μετάβαση σε μια υγιεινή διατροφή έχει θετική επίδραση στην αρτηριακή πίεση”, λέει ο Andras Maifeld, πρώτος συγγραφέας της ερευνητικής εργασίας που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature Communications συνοψίζοντας τα αποτελέσματα. “Αν η δίαιτα προηγείται από μία νηστεία, αυτό το αποτέλεσμα εντείνεται”.

Φρούτα και λαχανικά

Ο Δρ Andreas Michalsen, ανώτερος σύμβουλος του τμήματος εναλλακτικής ιατρικής στο Immanuel Hospital στο Βερολίνο, και ο καθηγητής Gustav J. Dobos, πρόεδρος εναλλακτικής θεραπείας και ολοκληρωμένης ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Duisburg-Essen, προσέλαβαν 71 εθελοντές με μεταβολικό σύνδρομο και αυξημένη συστολική αρτηριακή πίεση. Χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες.

Και οι δύο ομάδες ακολούθησαν τη δίαιτα DASH (Διατροφική προσέγγιση για τη διακοπή της υπέρτασης) για τρεις μήνες, η οποία έχει σχεδιαστεί για την καταπολέμηση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Αυτή η μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και όσπρια, ψάρια και άπαχο λευκό κρέας. Μία από τις δύο ομάδες δεν κατανάλωσε καθόλου στερεά τροφή για πέντε ημέρες πριν ξεκινήσει τη δίαιτα DASH.

Με βάση τον ανοσοφαινότυπο, οι επιστήμονες παρατήρησαν πώς άλλαξαν τα ανοσοκύτταρα των εθελοντών όταν άλλαξαν τη διατροφή τους. “Το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα παραμένει σταθερό κατά τη διάρκεια της νηστείας, ενώ το προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα κλείνει”, εξηγεί ο Maifeld. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο αριθμός των προφλεγμονωδών Τ κυττάρων μειώνεται, ενώ τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα πολλαπλασιάζονται.

Η μεσογειακή διατροφή είναι καλή, αλλά η νηστεία τη βελτιώνει

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δείγματα κοπράνων για να εξετάσουν τις επιπτώσεις της νηστείας στο μικροβίωμα του εντέρου. Τα βακτήρια του εντέρου λειτουργούν σε στενή επαφή με το ανοσοποιητικό σύστημα. Μερικά στελέχη βακτηρίων μεταβολίζουν τις διαιτητικές ίνες σε αντιφλεγμονώδη λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας που ωφελούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η σύνθεση του οικοσυστήματος των βακτηρίων του εντέρου αλλάζει δραστικά κατά τη διάρκεια της νηστείας. Τα βακτήρια που προάγουν την υγεία πολλαπλασιάζουν την αρτηριακή πίεση.

Μερικές από αυτές τις αλλαγές παραμένουν ακόμη και μετά την επανάληψη της πρόσληψης τροφής. “Τα ακόλουθα είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτα: Ο δείκτης μάζας σώματος, η αρτηριακή πίεση και η ανάγκη για αντιυπερτασική φαρμακευτική αγωγή παρέμειναν χαμηλότερες μακροπρόθεσμα μεταξύ εθελοντών που ξεκίνησαν την υγιεινή διατροφή με μια νηστεία πέντε ημερών”, εξηγεί ο Dominik Müller.

Η αρτηριακή πίεση παραμένει χαμηλότερη μακροπρόθεσμα, ακόμη και τρεις μήνες μετά τη νηστεία

Μαζί με τους επιστήμονες από το Κέντρο Έρευνας για τις Λοιμώξεις Helmholtz και το Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ η ομάδα εργασίας της Forslund πραγματοποίησε μια στατιστική αξιολόγηση αυτών των αποτελεσμάτων χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για να διασφαλίσει ότι αυτό το θετικό αποτέλεσμα οφείλεται στη νηστεία και όχι στη φαρμακευτική αγωγή που εθελοντές έπαιρναν. Χρησιμοποίησαν μεθόδους από προηγούμενη μελέτη στην οποία είχαν εξετάσει την επίδραση της αντιυπερτασικής φαρμακευτικής αγωγής στο μικροβίωμα. “Ήμασταν σε θέση να απομονώσουμε την επίδραση του φαρμάκου και να παρατηρήσουμε ότι αν κάποιος ανταποκρίνεται καλά σε μια αλλαγή διατροφής ή όχι εξαρτάται από την ατομική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος και το μικροβίωμα του εντέρου”, αναφέρει η Forslund.

Εάν μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε ίνες και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά δεν αποφέρει αποτελέσματα, είναι πιθανό ότι δεν υπάρχουν επαρκή βακτήρια του εντέρου που μεταβολίζουν τις ίνες σε προστατευτικά λιπαρά οξέα. “Όσοι έχουν αυτό το πρόβλημα συχνά πιστεύουν ότι δεν αξίζει τον κόπο και επιστρέφουν στις παλιές τους συνήθειες”, εξηγεί η επιστήμονας. Είναι επομένως καλή ιδέα να συνδυάσετε μια διατροφή με μια νηστεία. “Η νηστεία δρα ως καταλύτης για προστατευτικούς μικροοργανισμούς στο έντερο. Η υγεία βελτιώνεται σαφώς πολύ γρήγορα και οι ασθενείς μπορούν να μειώσουν τη φαρμακευτική αγωγή τους. Αυτό θα μπορούσε να τους παρακινήσει να διατηρήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής μακροπρόθεσμα”.

Με πληροφορίες από Medical Xpress