Τα τελευταία χρόνια, τόσο η ερευνητική κοινότητα για τη διατροφή όσο και όσοι κάνουν δίαιτα έχουν θέσει στο επίκεντρό τους το μικροβίωμα, τη συλλογή δεκάδων τρισεκατομμυρίων μικροσκοπικών οργανισμών που ζουν στο ανθρώπινο σώμα. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι το μικροβίωμα έχει πολλές δυνατότητες για την κατανόηση του διαβήτη και την ανάπτυξη νέων θεραπειών για τον διαβήτη. Ως αποτέλεσμα, εξετάζονται τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και περιέχουν προβιοτικά, όπως για παράδειγμα το γιαούρτι.

Αυτά τα βακτήρια, οι μύκητες και άλλοι μικροσκοπικοί οργανισμοί έχουν τη δυνατότητα να ενωθούν και να βελτιώσουν το δικό σας μικροβίωμα. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση μπορούν να ελέγξουν το σάκχαρό σας και να κρατήσουν το βάρος σας χαμηλά. Υπάρχει αλήθεια σε αυτό; Η ιστοσελίδα diabetesdaily.com συγκεντρώνει σχετική με το θέμα έρευνα.

Οι μελέτες για τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και έχουν προβιοτικά

• Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ του 2021 έδειξε ότι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση αυξάνουν την ποικιλότητα του μικροβιώματος και μειώνουν τις φλεγμονώδεις πρωτεΐνες. Και οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν συσχετιστεί με τον κίνδυνο διαβήτη.
• Το 2020, μια ομάδα Βραζιλιάνων ερευνητών δημοσίευσε μια ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας που ισχυρίστηκε ότι “οι παραδοσιακές τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση μπορούν να θεωρηθούν σπουδαίοι βοηθοί στη συμπληρωματική και εναλλακτική θεραπεία του διαβήτη, βελτιώνοντας μηχανισμούς όπως ο γλυκαιμικός έλεγχος, η ανάκτηση ή η διατήρηση του σωματικού βάρους και η αντιοξειδωτική ικανότητα”.
• Μια ανασκόπηση του 2018 που πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα Ταϋλανδών ερευνητών διαπίστωσε ότι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση “μειώνουν σημαντικά τις επιπλοκές υγείας που σχετίζονται με τον διαβήτη αυξάνοντας την αντιοξειδωτική ικανότητα και τον αντιφλεγμονώδη μηχανισμό” των ασθενών.

Προκαταρκτικά τα αποτελέσματα

Σύμφωνα με όσα γράφει το ίδιο δημοσίευμα, παρότι πρόκειται για ενθαρρυντικά στοιχεία, πρέπει να ειπωθεί ότι η επιστημονική υπόθεση υπέρ των τροφίμων που έχουν υποστεί ζύμωση είναι προκαταρκτική, και απαιτεί πολύ περισσότερη μελέτη. Πολλές κριτικές του θέματος αναφέρουν ότι βρισκόμαστε “ακριβώς στην κορυφή του παγόβουνου της κατανόησης των περίπλοκων αλληλεπιδράσεων” μεταξύ του μικροβιώματος και του ανθρώπινου σώματος.

Η ιστοσελίδα σημειώνει, επίσης, ότι δεν είναι όλα τα “ζυμωμένα” προϊόντα “προβιοτικά”. Το ψωμί και το κρασί με προζύμι ζυμώνονται, αλλά δεν είναι προβιοτικά γιατί οι μικροοργανισμοί που προκαλούν τη ζύμωση σκοτώνονται κατά τη διαδικασία παρασκευής. Το γιαούρτι, το kimchi (τουρσί λάχανου) και το ξινολάχανο μπορεί να είναι προβιοτικά ή όχι ανάλογα με το προϊόν. Αυτό καθιστά το θέμα ακόμη πιο δύσκολο στη μελέτη, και μειώνει τη χρησιμότητα ευρείας εμβέλειας επιστημονικών αναλύσεων.

Εξίσου σημαντικό, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του diabetesdaily, ότι “δεν γνωρίζουμε κανένα αξιόπιστο ισχυρισμό από μέλη της κοινότητας του διαβήτη ότι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση έχουν άμεσα αναγνωρίσιμα οφέλη για την υγεία για τα άτομα με διαβήτη. Εάν η περιεκτικότητα σε προβιοτικά του ξινολάχανου ή του γιαουρτιού ζωντανής καλλιέργειας είχε εκπληκτική επίδραση στο σάκχαρο του αίματος, σίγουρα θα το παρατηρούσαμε στους μετρητές σακχάρου αίματος και στα CGM”.

Γιαούρτι & Kimchi

Υπάρχουν επίσης πολλές μελέτες μεμονωμένων συστατικών που έχουν υποστεί ζύμωση και προβιοτικών που δείχνουν παρόμοια ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Μια μελέτη του 2019 στο Nutrients πραγματοποίησε μια μετα-ανάλυση εννέα τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών σχετικά με την επίδραση του προβιοτικού γιαουρτιού στον έλεγχο της γλυκόζης. Οι ερευνητές βρήκαν μηδενικά οφέλη σε σύγκριση με το συμβατικό γιαούρτι “για τη βελτίωση του ελέγχου της γλυκόζης σε ασθενείς με διαβήτη ή παχυσαρκία”.

Μια ανασκόπηση του 2017 που γράφτηκε από επιστήμονες τροφίμων από δύο αμερικανικά πανεπιστήμια διαπίστωσε ότι το γιαούρτι “μπορεί να βελτιώσει την υγεία του εντέρου και να μειώσει τη χρόνια φλεγμονή ενισχύοντας τις εγγενείς και προσαρμοστικές ανοσολογικές αποκρίσεις, τη λειτουργία του εντερικού φραγμού, τα προφίλ λιπιδίων και τη ρύθμιση της όρεξης”.

Μια εργασία του 2017 από μια ομάδα Ισπανών ειδικών στη διατροφή και τη βιοχημεία εξέτασε μελέτες παρατήρησης πρόσληψης τροφής, οι οποίες έδειξαν ότι οι άνθρωποι που τρώνε περισσότερο γιαούρτι τείνουν να είναι πιο υγιείς και έχουν χαμηλότερα ποσοστά διαβήτη. Αλλά αυτού του είδους οι μελέτες χρησιμεύουν ως επί το πλείστον ως ένας καλός τρόπος για τον εντοπισμό πιθανών συσχετίσεων και την καθοδήγηση του σχεδιασμού πιο ισχυρών μελετών.

Μια μελέτη του 2013 από την Κορέα ανέθεσε σε 100 υγιείς νεαρούς ενήλικες να τρώνε kimchi κάθε μέρα για μια εβδομάδα. Οι μισοί από τους εθελοντές έφαγαν μια πολύ μικρή ποσότητα kimchi και οι μισοί έφαγαν μεγάλη ποσότητα. Στο τέλος αυτού του γρήγορου πειράματος, όσοι έτρωγαν kimchi απολάμβαναν βελτιώσεις στη χοληστερόλη και το σάκχαρο νηστείας.

Δεν είναι, όμως, γνωστό εάν ήταν η ποιότητα της ζύμωσης με προβιοτικά που έκανε τη διαφορά. Το Kimchi είναι βασικά αρωματισμένο και ζυμωμένο λάχανο. Ίσως το πείραμα δείχνει απλώς ότι είναι καλή ιδέα να τρώτε περισσότερο λάχανο.

Τρόφιμα ζυμωμένα και με προβιοτικά

Ορισμένοι ειδικοί της διατροφής συνιστούν τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση για μια δίαιτα φιλική προς τον διαβήτη, όχι λόγω των επιπτώσεων των μικροοργανισμών, αλλά επειδή είναι γενικώς θρεπτικά:

• Το λάχανο, το κύριο συστατικό τόσο του kimchi όσο και του ξινολάχανου, είναι γεμάτο θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες.
• Το γιαούρτι και το κεφίρ είναι εκλεκτές πηγές ασβεστίου και πρωτεΐνης (απαιτείται προσοχή μόνο στην προσθήκη ζάχαρης στις αρωματισμένες εκδοχές).
• Η Kombucha είναι μια εξαιρετική εναλλακτική λύση με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη σε σχέση με τη σόδα και τους χυμούς φρούτων.