Πλήρης επιβεβαίωση της διεκδίκησης του αναπηρικού κινήματος της χώρας για την αδήριτη ανάγκη ύπαρξης εθνικής στρατηγικής για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία, διαπιστώνει η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων Με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), με αφορμή δεδομένα για το εργατικό δυναμικό με αναπηρία.

Πιο συγκεκριμένα:

• Το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία 20-64 ετών που μετέχουν στον ενεργό πληθυσμό (εργατικό δυναμικό) είναι 23,7%, και των απασχολούμενων ατόμων με σοβαρή αναπηρία 20-64 ετών μόλις 18,4%!
• Στο σύνολο των ανέργων με αναπηρία (20-64 ετών), το 65% αντιμετωπίζουν μακροχρόνια ανεργία.
• Η συντριπτική πλειονότητα των νέων με αναπηρία, όχι μόνο βρίσκεται εκτός εργατικού δυναμικού σε ποσοστό 84%, αλλά ταυτόχρονα είναι και εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας: το 82% των οικονομικά ανενεργών ατόμων με αναπηρία και ηλικία 15-44 ετών, δεν παρακολουθεί κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης.

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο 14ο δελτίο στατιστικής πληροφόρησης του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ σκιαγραφούν μια ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση στον τομέα της απασχόλησης η οποία απέχει δραματικά από την εκπλήρωση των απαιτήσεων της Σύμβασης του ΟΗΕ αναφορικά με τα εργασιακά δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία: Το πεδίο της εργασίας εξακολουθεί να αποτελεί για τα άτομα με αναπηρία πεδίο απροσπέλαστο, πεδίο σημαντικών φραγμών και διακρίσεων που παρεμποδίζουν σοβαρά την άσκηση του δικαιώματος στη εργασία σε ίση βάση με τους άλλους.

Η ΕΣΑμεΑ,αναγνωρίζοντας τη θεμελιώδη σημασία του δικαιώματος στην εργασία για την κοινωνική ένταξη και την εκπλήρωση άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει θέσει ψηλά στην ερευνητική του ατζέντα του Παρατηρητηρίου, τα ζητήματα της απασχόλησης. Στο παρόν δελτίο στατιστικής πληροφόρησης, αναλύονται και παρουσιάζονται βασικοί δείκτες για την απασχόληση και την ένταξη στην εργασία των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα. Πηγή των πρωτογενών στοιχείων που επεξεργάστηκε και παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας, αποτελεί το 1ο κύμα της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού έτους 2022 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και της Eurostat, η οποία συμπεριέλαβε ερωτήματα για την υγεία και την αναπηρία (Δείκτης Gali-Routed Version), που εφεξής θα περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο της έρευνας, με συχνότητα κάθε δύο χρόνια.

Χαμηλά τα ποσοστά απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία

Η ανάλυση επικεντρώνεται σε δύο ηλικιακές ομάδες: στις κατεξοχήν παραγωγικές ηλικίες από 20 έως 64 ετών, και στην ηλικιακή κατηγορία από 15 έως 44 ετών, δηλαδή στους νέους και τα άτομα στην πρώιμη φάση της ενήλικης ζωής.

Ο πληθυσμός των ατόμων με αναπηρία 15 ετών και άνω εκτιμάται στο 10% του πληθυσμού. Σε απόλυτους αριθμούς τα άτομα με αναπηρία, με βάση την έρευνα αναφοράς και την επεξεργασία του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας, εκτιμήθηκαν σε 1.054.735.

Οι παραγωγικές ηλικίες 20-64 ετών:

• Το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία 20-64 ετών που μετέχουν στον ενεργό πληθυσμό (εργατικό δυναμικό) βρέθηκε να είναι στο ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό του 23,7%.
• Το ποσοστό των απασχολούμενων ατόμων με σοβαρή αναπηρία 20-64 ετών ανέρχεται μόλις στο 18,4% (41. 909 άτομα), με το χάσμα απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία, σε σύγκριση με τον πληθυσμό χωρίς αναπηρία, να υπολογίζεται στις 50 μονάδες.
• Για τα άτομα με αναπηρία που εργάζονται, η ανάλυση των στοιχείων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η εύρεση εργασίας σε αυτή την κατηγορία πολιτών επαφίεται σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό στην λειτουργία των άτυπων κοινωνικών δικτύων, του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Πιο αναλυτικά, το 57% των απασχολούμενων ατόμων με αναπηρία, βρήκαν εργασία μέσω φίλων, συγγενών ή γνωστών, έναντι αντίστοιχου ποσοστού 38% των ατόμων χωρίς αναπηρία.
• Αντιστοίχως, ιδιαίτερα χαμηλό είναι το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία που βρήκε εργασία μέσω της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) καθώς και όσων απευθύνθηκαν σε εργοδότες. Το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία που αναφέρει την απάντηση σε αγγελία ως επιτυχή τρόπο εύρεσης εργασίας είναι σχεδόν μηδενικό.

Οι Νέοι και τα άτομα με αναπηρία στην πρώιμη ενήλικη ζωή τους (15-44 ετών):

• Ο δείκτης συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό στους νέους και ενήλικες έως 44 ετών είναι μόλις 16%.
• Ο δείκτης απασχόλησης των νέων και ενηλίκων ως 44 ετών ανέρχεται μόλις στο 12,5%, όταν στην ίδια ηλικιακή ομάδα, τα άτομα χωρίς αναπηρία είναι ενταγμένα στην απασχόληση σε ποσοστό 58%.
• Ιδιαίτερα ανησυχητικό εύρημα για τους νέους και τα άτομα σε πρώιμη ενηλικίωση είναι ότι η μεγάλη πλειονότητα τους, όχι μόνο αποτελούν οικονομικά ανενεργό πληθυσμό αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας, είτε τυπικής είτε μη τυπικής. Πιο αναλυτικά το 82% των ανενεργών ατόμων με αναπηρία και ηλικία 15-44 ετών, δεν παρακολουθεί κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης, είτε εντός είτε εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος.