Γράφει για το odiavitismou.gr ο Δρ Νικόλαος Πατέλης, MD, MSc, PhD, Αν. Διευθυντής Γ’ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβητικό πόδι ονομάζεται το σύνδρομο κακής αιμάτωσης (περιφερική αγγειοπάθεια), νευροπάθειας και οστεοαρθρίτιδας που οφείλεται στον σακχαρώδη διαβήτη και αφορά το κάτω άκρο. Είναι μια βαριά επιπλοκή του διαβήτη και οδηγεί σε έναν ακρωτηριασμό ανά 20 λεπτά παγκοσμίως. Η τάση εμφάνισης διαβητικού ποδιού αυξάνεται παγκοσμίως ως αποτέλεσμα της αύξησης εμφάνισης διαβήτη σε όλες τις χώρες.

Δηλαδή όλοι οι διαβητικοί έχουν διαβητικό πόδι;

Η διάγνωση αφορά μόνο εκείνους τους διαβητικούς που παρουσιάζουν εξέλκωση στο πόδι (τραύμα που δεν επουλώνεται), λοίμωξη, νευροπάθεια («μουδιασμα» του ποδιού) ή αγγειοπάθεια (κακή αιμάτωση). Το διαβητικό πόδι όμως είναι μια συχνότατη επιπλοκή του διαβήτη που αν δεν διαγνωσθεί σωστά και έγκαιρα, οδηγεί σε βαρύτατες επιπλοκές.

Πως προκαλείται το διαβητικό πόδι;

Όπως λέει και το όνομα αποτελεί επιπλοκή του διαβήτη και προκαλείται με τρεις μηχανισμούς που δρουν παράλληλα: την νευροπάθεια που οδηγεί «μούδιασμα» του άκρου, την κακή αιμάτωση και την παραμόρφωση του πέλματος με τα δάχτυλα να παίρνουν λάθος θέση και να πιέζονται σε ευαίσθητα σημεία. Αν τραυματιστεί το πόδι (σκληρό υπόδημα, πεντικιούρ ή μικροτραυματισμός) ο διαβητικός δεν το αισθάνεται και τα μικρόβια στο τραύμα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα λόγω της κακής αιμάτωσης. Η κακή αιμάτωση επίσης επηρεάζει την επούλωση του τραύματος που καθυστερεί σημαντικά. Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών ο διαβητικός αισθάνεται πως κάτι δεν πάει καλά με το πόδι του όταν έχει περάσει κάποιο διάστημα και πλέον υπάρχει σοβαρή λοίμωξη.

Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβητικού ποδιού;

Τα βασικότερα συμπτώματα είναι:

• Πρησμένο άκρο
• Ερυθρότητα του δέρματος, το οποίο είναι συνήθως λείο
• Κάλοι, φουσκάλες ή έλκη (πληγές) του άκρου
• Το άκρο είναι πιο άσπρο ή πιο μελανό απ’ότι το άλλο άκρο
• Απώλεια των τριχών του ποδιού
• Οι κάλτσες λερώνονται από υγρά, τα οποία συνήθως είναι δύσοσμα

Όπως προανέφερα όταν εμφανιστούν τα συμπτώματα συνήθως η κατάσταση είναι προχωρημένη. Ο ασθενής πρέπει να έχει εκπαιδευτεί να κάνει καθημερινό έλεγχο των άκρων του. Η ποιότητα ζωής του διαβητικού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα πόδια του.

Ποια είναι η αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού

Η αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού γίνεται από εξειδικευμένους αγγειοχειρουργούς που γνωρίζουν την σύνθετη φύση του προβλήματος και κατέχουν τις σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης. Πρώτο μέλημα είναι η ρύθμιση του σακχάρου και των άλλων παραγόντων (π.χ. κάπνισμα, διατροφή, υπέρταση) που συμβάλλουν στο πρόβλημα. Εφόσον ήδη έχει εμφανιστεί διαβητικό πόδι, η θεραπεία στοχεύει στην θεραπεία της λοίμωξης με φαρμακευτική αγωγή και τον καθαρισμό κοιλοτήτων (αποστημάτων). Παράλληλα, ανάλογα με τον βαθμό των αγγειακών βλαβών του άκρου απαιτείται βελτίωση της αιμάτωσης μέσω χειρουργικής επέμβασης ή σύγχρονων ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων, οι οποίες μειώνουν αισθητά την παραμονή στο νοσοκομείο και τις πιθανές επιπλοκές.

Συνοψίζοντας, τί θα πρέπει να γνωρίζει ο διαβητικός για το διαβητικό πόδι;

Όλοι οι διαβητικοί θα πρέπει να εκπαιδεύονται από τον αγγειοχειρουργό, τον ποδολόγο ή τον διαβητολόγο τους στην φροντίδα των ποδιών του, γιατί η πρόληψη είναι ευκολότερη από την θεραπεία. Στην περίπτωση που παρουσιαστεί διαβητικό πόδι, ο ασθενής πρέπει να απευθύνεται σε ειδικούς που γνωρίζουν την σύγχρονη αντιμετώπιση του προβλήματος τους.