Για πρώτη φορά, ενθυλακωμένα παγκρεατικά κύτταρα που προέρχονται από βλαστοκύτταρα – εμφυτευμένα σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 – έχει αποδειχθεί ότι παράγουν ινσουλίνη ως απόκριση στα γεύματα, σύμφωνα με νέες μελέτες που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Cell Reports Medicine and Cell Stem Cell.

Αν και αυτά τα νέα αποτελέσματα της μελέτης είναι ελπιδοφόρα, υπογραμμίζουν επίσης πολλά εμπόδια που παραμένουν στη δημιουργία μιας αποτελεσματικής θεραπείας προερχόμενης από βλαστοκύτταρα για άτομα με διαβήτη τύπου 1 – ένας τύπος θεραπείας που πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι μια μέρα θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις ενέσεις ή τις εγχύσεις ινσουλίνης.

Τα εμφυτευμένα κύτταρα ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σώματος σε ινσουλίνη όπως θα έκανε ένα υγιές πάγκρεας. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, μια ξεχωριστή μελέτη διαπίστωσε ότι τα παγκρεατικά κύτταρα νησιδίων που προέρχονται από βλαστοκύτταρα και που εγχύθηκαν σε ένα άτομο με διαβήτη τύπου 1 μείωσαν τις ανάγκες του ατόμου σε εξωτερική (ενέσιμη) ινσουλίνη κατά περισσότερο από 90% και οδήγησαν σε πτώση A1C από 8,6% σε 7,2% μετά από 90 ημέρες.

Οι θεραπείες που βασίζονται σε βλαστοκύτταρα έχουν επίσης δείξει υποσχέσεις για τη βελτίωση του ελέγχου της γλυκόζης στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και για τη θεραπεία του διαβητικού έλκους του ποδιού. Όμως, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα της νέας μελέτης, αυτές οι θεραπείες είναι ακόμη, από πολλές απόψεις, στην αρχή τους.

Για την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Cell Reports Medicine, 17 άτομα με διαβήτη τύπου 1, ηλικίας 22 έως 57 ετών, εμφύτευσαν μια συσκευή κάτω από το δέρμα τους. Αυτή η συσκευή περιείχε παγκρεατικά ενδοδερμικά κύτταρα προερχόμενα από βλαστοκύτταρα, τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν σε διαφορετικούς τύπους παγκρεατικών κυττάρων. Η συσκευή ενθυλάκωσης σχεδιάστηκε για να επιτρέπει την εύκολη κίνηση των μορίων μέσα και έξω, πράγμα που σήμαινε ότι οι συμμετέχοντες έπρεπε να παίρνουν φάρμακα για να καταστέλλουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα για να το εμποδίσουν να επιτεθεί στα εμφυτευμένα κύτταρα. Αυτός ο «ανοιχτός» σχεδιασμός της συσκευής, ωστόσο, ήταν σημαντικός για να επιτρέψει στα αιμοφόρα αγγεία να αναπτυχθούν και να προσκολληθούν σε αυτήν, επιτρέποντας τη μεταφορά οποιασδήποτε ινσουλίνης που παράγεται από τα κύτταρα στην κυκλοφορία του αίματος.

Οφέλη και προκλήσεις που σχετίζονται με τα εμφυτεύματα από βλαστοκύτταρα

Μεταξύ τριών και 12 μηνών μετά την εμφύτευση των συσκευών που περιείχαν παγκρεατικά κύτταρα, παρατηρήθηκε εμφύτευση και έκκριση ινσουλίνης από τα κύτταρα στο 63% των συμμετεχόντων. Από τους 17 συμμετέχοντες, οι έξι εμφάνισαν ενδείξεις έκκρισης ινσουλίνης μέσα στους πρώτους έξι μήνες. Οι αποδείξεις έκκρισης ινσουλίνης βασίστηκαν στα επίπεδα μιας ουσίας που ονομάζεται πεπτίδιο C, το οποίο εκκρίνεται μαζί με την ινσουλίνη από τα παγκρεατικά κύτταρα, καθώς είναι γενικά αδύνατο διαφορετικά να γίνει διάκριση μεταξύ της ενέσιμης ινσουλίνης και της εσωτερικά παραγόμενης ινσουλίνης.

Για την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Cell Stem Cell, το ίδιο είδος εμφυτευμένης συσκευής αξιολογήθηκε σε 15 άτομα με διαβήτη τύπου 1, ηλικίας 36 έως 56 ετών, κατά τη διάρκεια ενός έτους. Συνολικά, οι συμμετέχοντες χρειάστηκε να κάνουν ένεση περίπου 20% λιγότερης ινσουλίνης μετά την εμφύτευση, με ένα άτομο να βλέπει μεγαλύτερη από 50% μείωση στις ανάγκες σε ινσουλίνη. Ενώ οι συμμετέχοντες είδαν ελαφρά βελτίωση στον χρόνο που αφιέρωσαν στο εύρος γλυκόζης αίματος-στόχου τους, κανείς δεν μπόρεσε να σταματήσει τη λήψη εξωτερικής ινσουλίνης και αρκετοί συμμετέχοντες παρουσίασαν σοβαρές παρενέργειες – με δύο άτομα να αποσύρθηκαν από τη μελέτη αφού εμφάνισαν περιστατικά όπως λοιμώξεις και ήπαρ προβλήματα που μπορεί να σχετίζονται με τη λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων.

Ενώ αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα παγκρεατικά κύτταρα που προέρχονται από βλαστοκύτταρα υπόσχονται τεράστιες θεραπείες για τον διαβήτη, δείχνουν επίσης ότι οι τρέχουσες θεραπείες, που απαιτούν λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, ενέχουν σημαντικούς κινδύνους και μειονεκτήματα και μπορεί να μην είναι κατάλληλες για τα περισσότερα άτομα με διαβήτη τύπου 1. Αλλά εάν η τεχνολογία μπορεί να αναπτυχθεί αποτελεσματικά για τη δημιουργία μιας μεμβράνης που προστατεύει τα εμφυτευμένα παγκρεατικά κύτταρα από μια επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος, τότε μπορεί τελικά μια μέρα να είναι δυνατό για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 να λαμβάνουν ένα μακροχρόνιο εμφύτευμα ή έγχυση που αντικαθιστά τη λήψη ινσουλίνης πολλές φορές κάθε μέρα.

Με πληροφορίες από Diabetes Self – Management