Η παχυσαρκία μερικές φορές ονομάζεται σιωπηλή επιδημία, εκθέτοντας εκατομμύρια ενήλικες και παιδιά σε όλο τον κόσμο σε αυξημένους κινδύνους μη μεταδοτικών ασθενειών όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η στεφανιαία νόσος. Καθώς οι χώρες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας, μια πρώτη στο είδος της μελέτη περισσότερων από 500 κοινωνικών επιχειρήσεων ρίχνει φως στις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι κοινωνικοί επιχειρηματίες για την αντιμετώπιση αυτού του περίπλοκου ζητήματος.

Με τίτλο “Κοινωνική επιχειρηματικότητα στην πρόληψη της παχυσαρκίας: Μια ανασκόπηση του πεδίου εφαρμογής”, η μελέτη εντόπισε 512 κοινωνικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την πρόληψη της παχυσαρκίας σε 32 χώρες και ανέπτυξε μια ταξινόμηση των παρεμβάσεων, των πλαισίων και των επιχειρηματικών μοντέλων τους για την παχυσαρκία. Τα κοινωνικά εγχειρήματα έχουν δημιουργήσει μια ποικιλία λύσεων για να εξισορροπήσουν την αποτελεσματικότητα και την οικονομική προσιτότητα των προγραμμάτων τους, συχνά με τη γνώση και την υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων. Η μελέτη των χαρακτηριστικών τους παρέχει σημαντικές πληροφορίες που έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Obesity Reviews.

Τα ευρήματα αποκαλύπτουν σημαντικές γνώσεις σχετικά με το ρόλο των κοινωνικών εγχειρημάτων στην πρόληψη της παχυσαρκίας και πώς θα μπορούσαν να συμπληρώσουν το έργο των πρωτοβουλιών δημόσιας υγείας:

• Τα κοινωνικά εγχειρήματα μπορούν να ανακουφίσουν το βάρος των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Η ανασκόπηση διαπίστωσε ότι τα περισσότερα κοινωνικά εγχειρήματα ξεκίνησαν, υποστηρίχθηκαν ή υποστηρίχθηκαν από τις τοπικές κοινότητες. Σχεδόν το ήμισυ (49%) στόχευε στην οικονομική αυτάρκεια, δηλαδή στη μηδενική εξάρτηση από δωρεές, ενώ το 43% των κοινωνικών εγχειρημάτων ήταν ήδη αυτοχρηματοδοτούμενα. Με τους πόρους της δημόσιας υγείας να έχουν ήδη περιοριστεί λόγω της πανδημίας και πολλά έθνη (συμπεριλαμβανομένης της Σιγκαπούρης) να αναφέρουν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις.
• Μπορούν να γίνουν περισσότερα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αν και ο επιπολασμός της παχυσαρκίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο κυμαίνεται γύρω στο 30%, η μελέτη διαπίστωσε ότι το 93% των κοινωνικών εγχειρημάτων για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας προέρχονται και λειτουργούν σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Αυτό το έλλειμμα γίνεται ακόμη πιο εμφανές από το γεγονός ότι από τις 140 χώρες μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) με χαμηλότερο και μεσαίο εισόδημα μόνο το 38% είχε εθνικές πολιτικές για τη μείωση της παχυσαρκίας.
• Οι λύσεις αστικού τύπου. Προσδιορίστηκαν πέντε κύριες κατηγορίες παρέμβασης. Η αστική γεωργία (43%) κατείχε εξέχουσα θέση μεταξύ τους, έρχεται δεύτερη μετά τον αριθμό των παρεμβάσεων που στοχεύουν στη διατροφή και τη διατροφή (59%). Οι υπόλοιπες κατηγορίες ήταν η σωματική δραστηριότητα (31%), η πρόσβαση σε πηγές υγιεινής διατροφής (22%) και η εκπαίδευση για την υγεία του πληθυσμού (16%). Η αστική γεωργία προσφέρει μια ολιστική λύση παρέχοντας μεγαλύτερη πρόσβαση της κοινότητας σε φρέσκα και θρεπτικά προϊόντα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει ευκαιρίες για κοινοτική εκπαίδευση και υπαίθρια δραστηριότητα.
• Τα θετικά κοινωνικά μηνύματα μπορούν να κάνουν πιο ελκυστικά τα μηνύματα για την παχυσαρκία. Σχεδόν το 50% των κοινωνικών επιχειρήσεων επέλεξε να αντιμετωπίσει την παχυσαρκία παράλληλα με άλλα προβλήματα όπως η απασχόληση και η φτώχεια. Για παράδειγμα, το Table for Two — το οποίο ξεκίνησε από την Ιαπωνία και έκτοτε επεκτάθηκε στην Κορέα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία — πούλησε ισορροπημένα γεύματα και πρόσφερε το κόστος των θερμίδων που εξοικονομήθηκαν σε γεύματα για υποσιτιζόμενους μαθητές στην Αφρική και τις Φιλιππίνες. Ο συνδυασμός μηνυμάτων υγείας με άλλους θετικούς κοινωνικούς στόχους είναι μια πολλά υποσχόμενη επικοινωνιακή στρατηγική που μπορεί να υιοθετηθεί από τους οργανισμούς δημόσιας υγείας στις προσπάθειές τους για προσέγγιση.
• Η μέτρηση των επιπτώσεων παραμένει αδιευκρίνιστη. Η μελέτη διαπίστωσε ότι μόνο το 25% των κοινωνικών επιχειρήσεων ανέφεραν τον αντίκτυπο των προσπαθειών τους, με μόνο το 16% να το έκανε τα τελευταία δύο χρόνια. Από το 16%, τα τρία τέταρτα ήταν μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί υποδηλώνοντας ελαφρώς υψηλότερες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων από δωρητές και χορηγούς. Τα κοινωνικά εγχειρήματα μπορεί να δυσκολεύονται να αφιερώσουν τους πόρους που απαιτούνται για την αποτελεσματική μέτρηση του αντίκτυπου και περισσότερες μελέτες σχετικά με αυτό το θέμα θα μπορούσαν να δώσουν πολύτιμες πληροφορίες από την σκοπιά της έρευνας για τη δημόσια υγεία.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Audrey Chia, μια από τους συγγραφείς της μελέτης και Διευθύντρια του Προγράμματος Ανάπτυξης Ηγεσίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης (NUS) Business School δήλωσε: “Τα τελευταία 30 χρόνια, καμία χώρα δεν κατάφερε να αναστρέψει την αύξηση της παχυσαρκίας. Οι λύσεις απαιτούν πολύπλευρες στρατηγικές που ενεργοποιούν ολόκληρη την κοινωνία. Αυτή η μελέτη υπογραμμίζει το εύρος των προσπαθειών των κοινωνικών επιχειρηματιών για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε διαφορετικά πλαίσια—εργασία, σχολείο και κοινότητα — ενώ αναγνωρίζονται αλληλένδετοι παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η διαθεσιμότητα και η οικονομική προσιτότητα των φρέσκων τροφίμων και οι χώροι που προάγουν την υγεία. Το έργο των κοινωνικών επιχειρηματιών μπορεί να συμπληρώσει άλλες προσπάθειες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα”.

Με πληροφορίες από Medical Xpress